(beste musiek)
Die Lake District, Snowdonia, die Cairngorms, Loch Lomond en die Trossachs en die Brecon Beacons.
In die verlede is baie van die Groot-Brittanje se groot nasionale parke gevorm deur die aksie van gletsers.
Met korrels, U-vormige valleie, piramidespieke en arêtes, die grootskaalse landvorme, wat hierdie landskappe oorheers, is pragtige beeldhouwerke uitgekap deur vloeiende ys.
(ligte melodiese musiek)
Maar die meer subtiele eienskappe van hierdie landskappe het ook hul eie storie om te vertel.
Kyk af in hierdie vallei, dit is 'n U-vormige vallei wat deur 'n gletser uitgekap is.
En in die middel van die vallei kan ons eintlik 'n depressie sien, waar 'n klein gletser net 11.500 jaar gelede, aan die einde van die laaste ystydperk, gesit het.
Maar as ons nader kyk, kan ons sien dat die onderkant van die U-vormige vallei nie glad is nie.
Ons kan hierdie knoppe en stampe op die voorgrond sien, ons kan hierdie duidelike riwwe op die agtergrond sien.
Wat is hierdie eienskappe?
Hoekom is hulle hier?
Kom ons gaan kyk nader en vind uit waaroor hulle gemaak is.
So is ons hier op een van hierdie subtiele rante in die vallei onder.
En ons het eintlik reguit na die stroom gekom, waar die vloei van water gesny is, of in die materiaal neersit, en ons kan sien waaroor dit gemaak is.
Hierdie tipe sediment lyk my baie bekend.
Ek het soortgelyke soorte sediment gesien wat op die rand van die moderne gletsers in plekke soos Ysland, Noorweë en Groenland gedeponeer word.
En as ons nou kyk, kan ons sien hoe hierdie sediment bestaan ​​uit 'n mengsel van fyn sediment, klippies, groot rotse, en ons noem hierdie tipes sediment ys tot.
(ligte musiek)
So hoe kan hierdie gletsjer hierheen kom?
Dit is hoe gletsers begin, as ongerepte ys, waar sneeu in 'n depressie op 'n berghelling opgebou het en dan mettertyd in ys saamgepers word.
Soos die gletser in die vallei vloei, erodeer dit die valleivloer.
Dit optel of betrek hierdie sediment om vuil ys aan die basis van die gletser te produseer, 'n bietjie soos hierdie blok ys wat ons uit die rivier uitgetel het.
Hierdie sediment word dan na die gletsermarge of na die terminus vervoer.
En by die snoet van die gletser, soos die ys smelt, word hierdie sediment vrygelaat om hierdie gletser te produseer.
Dus werk die gletser 'n bietjie soos 'n vervoerband, wat die sediment afblaas, vervoer, en dan deponeer.
Hierdie gletsersediment akkumuleer by die marge of die rand van die gletser om landvorme wat ons moraines noem, te produseer.
Nou in hierdie Lake District Valley, kan ons eintlik verskeie verskillende soorte morene sien wat deur die gletser geskep is, op effe verskillende maniere.
(ligte melodiese musiek)
So regs aan die einde van die laaste ystyd het 'n klein gletser hier in hierdie vallei gevorm.
Dit het begin in die cirque en dit het reguit in die middel van die vallei gevloei, en dit is waar die gletser tot stilstand gekom het.
Hierdie heuwel of stapel materiaal is van gletser tot en ons noem dit 'n terminale morene, wat aan die einde of die snoet van die gletser neergesit word.
Die terminale morene bereik regoor die middel van die vallei.
Maar sedert die laaste ystydperk het die rivier wat in hierdie vallei vloei, weggevreet of die middelpunt van die vallei aangeval, en dit is die morse in die helfte in sy middel gesny.
(ligte melodiese musiek)
Ons kan eintlik twee terminale morare riwwe sien, wat ewewydig aan mekaar is.
En as ons na Skeiðarárjökull in Ysland kyk, sien ons soveel as vyftien terminale morene riwwe.
Dit illustreer wat ons 'n gesplete toevlug noem: die gletser trek terug gedurende die somer en ervaar geringe herbevorderings gedurende die winter.
Ons noem hierdie resessiemorene en dit wys hoe die gletser terugkom en vorder, aangesien dit reageer op klimaatsveranderinge.
(ligte melodiese musiek)
Soos die gletser hier in die vallei vloei, het dit materiaal geskraap, rots en grond van die vallei af geskeur.
Die gletser het ook die kante van die vallei skerper gemaak, en massabewegings soos grondverskuiwings en rotse het plaasgevind.
Ons kan eintlik al hierdie materiaal sien van die erosie en die massabewegings wat nog hier langs die vallei kant opgestapel is.
Hierdie lang rif, hierdie lang heuwel word 'n laterale moraine genoem en dit sou langs die kant van die gletser geloop het.
(ligte melodiese musiek)
Soos die meeste valleie wat glacier is, het hierdie vallei eintlik twee laterale moraines wat langs die sye loop.
Die laterale moraines kom weerskante van die vallei af en dan eintlik krom hulle om bymekaar te kom en in die middel te ontmoet, as deel van die terminale morene.
Hierdie groot, kromme deposito van die gletser tot ons vertel waar die gletser opgedaag het, toe dit hier was aan die einde van die laaste ystydperk.
(ligte musiek)
Net soos die sytakke van riviere, kan twee gletsers saamkom om 'n groter gletser te produseer.
In hierdie situasies kom die laterale moraines ook saam om 'n mediale morene te produseer wat die middellyn van hierdie groter gletser stroom.
Ons sien hierdie mediale moraines dikwels op die oppervlak van hedendaagse gletsers.
Hulle is egter geneig om vernietig te word sodra die gletser terugval en soos die ys smelt.
So sien ons nie mediale moraines in landskappe soos hierdie waar die ys duisend jaar gelede gesmelt het nie.
(ligte melodiese musiek)
Daar is ook 'n ander soort morene hier, wat eintlik minder bekend is.
Kyk na hierdie chaotiese, hobbelrige grond rondom ons.
Dit is nie 'n mooi reguit lyn van terminale of laterale moraine nie, maar dit is van gletser tot.
Dit word hummocky moraine genoem en dit het ontstaan ​​toe 'n groot deel van die gletser gebreek het.
Dit het waarskynlik op 'n rowwe grond vasgekeer of wegbreek van die hoofgletser en het hier tot stilstand gekom.
Die ys het toe gesmelt en al die sediment wat dit gedra het, laat val, wat die knoppe en bultjies op die oppervlak van die landskap skep.
Hierdie hummocky moraine is regtig die teken van 'n sterwende gletser, reg aan die einde van sy lewe.
So het ons gekyk na die vorming van verskillende soorte morene.
Terminale meneer, wat by die snoet van die gletser gedeponeer word en dit regoor die middel van die vallei loop.
Resessional moraines, waar ons 'n reeks eindmense het, wat wys hoe die gletsermarge oor tyd teruggeval het.
Laterale moraines, wat van die vallei se kant uitgekap is en hulle van onder na bo val onder die vallei.
En mediale moraines, waar hierdie laterale moraines bymekaarkom en die sediment in die middel van die vallei vervoer word.
En uiteindelik hummerig morene, waar 'n deel van die gletser gebreek en gesmelt het, wat 'n chaotiese gemors van sediment verlaat en stampende grond skep.
Deur te dink soos geograwe, kan ons sin maak van hierdie kleiner, subtiele landvorme wat help om die verborge geheime van die gletserverlede van ons landskap te openbaar.
Elke klomp en stamp in die landskap is eintlik daar om 'n rede.
U kan ons nasionale parke verken en verken.
Of selfs begin met die verkenning van die hele planeet, met behulp van 'n geografiese inligtingstelsel, en kyk of jy hierdie soort landvorme kan sien en sin maak van die storie wat hulle moet vertel.
(ligte melodiese musiek)